Do rozwoju wad zgryzu u dzieci najczęściej dochodzi w wieku niemowlęcym, żłobkowym czy przedszkolnym. Jak rodzice mogą zapobiec rozwojowi u dziecka choćby tyłozgryzu? Kiedy skonsultować się z ortodontą? Jak przebiega leczenie wady zgryzu u dzieci? Podpowiadamy.
Jakie są przyczyny wad zgryzu u dzieci?
Wady zgryzu u dzieci dzieli się na wrodzone i nabyte. Do wad wrodzonych zalicza się np. nieprawidłowe ustawienie zębów. Jednak to wady nabyte, a nie uwarunkowania genetyczne są najczęstszą przyczyną, dla której dzieci trafiają do gabinetów ortodontycznych, gdzie wdrażane jest leczenie.
Mimo że wada nabyta zgryzu może wystąpić w każdym wieku, to ryzyko najczęściej dotyczy dzieci. Powodem jest podatność narządu żucia na nieprawidłowe nawyki na etapie jego rozwoju. U dzieci nabyte wady zgryzu mogą rozwinąć się w wieku zarówno niemowlęcym, żłobkowym, jak i przedszkolnym. Najczęstsze przyczyny to:
- nieprawidłowe ułożenie głowy dziecka w czasie snu i karmienia,
- nieprawidłowa dieta – zbyt późne wprowadzenie produktów stałych,
- oddychanie przez usta,
- zgrzytanie zębami,
- szkodliwe nawyki, np. obgryzanie paznokci lub przyborów piśmienniczych.
Wada zgryzu u dziecka może być też następstwem ekstrakcji uzębienia mlecznego lub przeciwnie – długiego przetrwania zębów mlecznych. Także urazy twarzoczaszki mogą mieć wpływ na nieprawidłowy rozwój zgryzu.
Wady zgryzu od smoczka
Między nadużywaniem smoczka a rozwojem wad zgryzu istnieje zależność. Jaka? Dlaczego smoczek może przyczynić się do problemów ortodontycznych?
Jeżeli dziecko zbyt długo korzysta ze smoczka, to:
- może dojść do zahamowania wzrostu wyrostków zębodołowych – części kości, w której osadzone są zęby,
- u dziecka utrwala się niemowlęcy sposób połykania – co nie pozostaje bez wpływu na sposób artykulacji głosek,
- dziecko wykształca sobie szkodliwy nawyk – po odstawieniu smoczka może ssać kciuk lub przybory piśmiennicze.
Jakie wady zgryzu od smoczka mogą rozwinąć się u dziecka? To przede wszystkim tyłozgryz i zgryz otwarty. Możliwe jest też wysunięcie górnych siekaczy.
Rodzaje wad zgryzu u dzieci
W zależności od przyczyny, u dziecka może wykształcić się jedna z wielu różnych wad zgryzu. Najczęściej diagnozowane wady zgryzu u dzieci to: tyłozgryz, przodozgryz, zgryz krzyżowy i zgryz otwarty, o których więcej można przeczytać w naszym artykule: Wady zgryzu – przyczyny, rodzaje i leczenie.
Wady zgryzu u dziecka – rodzaje:
Tyłozgryz u dzieci
U dzieci to właśnie tyłozgryz jest najczęściej spotykaną wadą zgryzu. O tyłozgryzie mówi się wówczas, gdy dolny łuk zębowy jest cofnięty w stosunku do górnego. W rezultacie siekacze górne mogą być wychylone lub przechylone.
Tyłozgryz dzieli się na:
- tyłozgryz całkowity – cały dolny łuk jest cofnięty w stosunku do górnego,
- tyłozgryz częściowy – cofnięcie dotyczy wyłącznie przednich zębów dolnych.
U dzieci tyłozgryz jest też zauważalny w rysach twarzy. Na tyłozgryz u dziecka wskazuje cofnięta bródka, pogłębiona bruzda wargowo-bródkowa i wywinięta warga dolna.
Przodozgryz u dzieci
Gdy u dziecka to nie górny, ale dolny łuk zębowy jest wysunięty do przodu, ortodonta diagnozuje przodozgryz. Analogicznie jak w przypadku tyłozgryzu wyróżnia się:
- przodozgryz całkowity – cały dolny łuk jest wysunięty względem górnego,
- przodozgryz częściowy – wysunięcie dotyczy tylko przedniej części łuku.
Przodozgryz również wpływa na wygląd twarzy. Broda jest mocno zaznaczona lub wysunięta. Dziecko może mieć też problemy z wymową – charakterystyczne jest seplenienie.
Zgryz otwarty u dzieci
Wady zgryzu diagnozowane u dzieci to także zgryz otwarty. Wyróżnia się on występowaniem szpary między zębami przednimi lub bocznymi – zęby górne nie stykają się z dolnymi.
Zgryz otwarty u dzieci to jedna z tych wad zgryzu, które mogą wynikać z niewłaściwych nawyków. Wówczas – mimo że budowa szczęki i żuchwy jest prawidłowa – zęby nie rosną w poprawny sposób.
W odróżnieniu od tyłozgryzu czy przodozgryzu zgryz otwarty u dzieci nie zaznacza się silnie w rysach twarzy.
Leczenie wad zgryzu u dziecka
Wady zgryzu u dziecka można skutecznie wyleczyć – pozwala na to dzisiejsza wiedza i rozwiązania, jakimi dysponują ortodonci. Co więcej, u dzieci leczenie wady zgryzu jest dużo łatwiejsze niż u dorosłych, ponieważ etap rozwoju narządu żucia jeszcze się nie ukończył. To powoduje, że terapia ortodontyczna jest też mniej czasochłonna. Aby jednak uzyskać oczekiwane rezultaty, rodzice muszą współpracować ze specjalistami – często nie tylko ortodontą.
Jak przebiega leczenie wady zgryzu u dziecka? Często jest ono wielopłaszczyznowe – dziecko jednocześnie:
- korzysta z ruchomego (wyjmowanego) aparatu ortodontycznego,
- wykonuje ćwiczenia korekcyjne, których celem jest np. wykształcenie prawidłowej pozycji języka,
- odzwyczaja się szkodliwych nawyków, np. ssania kciuka.
Poza ortodontą w leczenie wady zgryzu u dzieci zaangażowani mogą być również laryngolog i logopeda.
Czy da się i jak zapobiegać wadom zgryzu u dzieci?
Rozwojowi nabytych wad zgryzu (w odróżnieniu od wad wrodzonych) można skutecznie zapobiegać. Rodzice powinni przede wszystkim obserwować swoje dzieci i korygować nieprawidłowe zachowania, np. oddychanie przez usta czy ssanie kciuka. Więcej wskazówek, jak zapobiegać wadom zgryzu u dzieci, znajdziesz w artykule Jak zadbać o prawidłowy zgryz u dziecka.
Zauważasz u swojego dziecka niepokojące symptomy? Skonsultuj się z ortodontą. Leczenie wad zgryzu w Krakowie u dzieci i dorosłych pacjentów to oferta Specjalistycznego Centrum Ortodoncji Ortolingwa2 – umów się na konsultację, aby otrzymać diagnozę.