Stłoczone zęby to wada występująca zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Sposób leczenia stłoczeń w każdym przypadku jest jednak inny. Jak rozpoznać stłoczenie zębów? Kiedy zgłosić się do gabinetu ortodontycznego?
Stłoczenie zębów – na czym polega ta wada?
Stłoczenie zębów to nieprawidłowość zgryzu spowodowana dysproporcją między rozmiarem łuku zębowego a wielkością zębów. W rezultacie zęby nie mają wystarczająco dużo miejsca na wyrzynanie się, co powoduje, że nachodzą na siebie lub wychodzą poza łuk zębowy. Stłoczone zęby to bardzo charakterystyczna wada, którą pacjent może bez trudu u siebie zaobserwować. Ponieważ kierunek wzrostu zębów jest nieprawidłowy, to są one po prostu krzywe.
Stłoczone zęby – jaka jest przyczyna?
Powodów, dla których rozwija się stłoczenie zębów, jest wiele. Specjaliści dokonują podziału, biorąc pod uwagę rodzaj stłoczenia. W ten sposób wyróżnia się następujące przyczyny powstawania stłoczeń zębów:
- Przyczyny genetyczne
Jeżeli powodem stłoczeń zębów są geny, to określa się je jako stłoczenia pierwotne (pierwszorzędowe). Stłoczenie zębów może być spowodowane zarówno kształtem łuku zębowego (np. łuk o kształcie trójkątnym), jak i jego nieprawidłową długością w stosunku do zębów. Także dysplazja, czyli zaburzenia w budowie tkanek, jest przyczyną występowania pierwotnych stłoczeń zębów.
- Przyczyny środowiskowe
Stłoczenia wtórne (drugorzędowe) to stłoczenia zębów mające swoje źródło w czynnikach środowiskowych. Najczęściej stłoczenie zębów dolnych lub górnych jest spowodowane zbyt wczesną utratą zębów mlecznych czy próchnicą – nieprawidłowości te mają wpływ na rozmiar łuku zębowego i ustawienie poszczególnych zębów. Innym czynnikiem środowiskowym powodującym stłoczenie zębów jest przedwczesna ekstrakcja mlecznego kła.
Stłoczenie zębów przez ósemki
Jest jeszcze jeden powód, dla którego może wystąpić stłoczenie zębów – mowa o wyrzynaniu się zębów mądrości. Rosnące ósemki mogą być źródłem bólu, a także powodować przesuwanie się pozostałych trzonowców, gdy w łuku zębowym nie ma wystarczająco dużo miejsca.
Stłoczenie zębów przez ósemki najczęściej występuje między 17. a 20. rokiem życia. Z tego względu jest ono określane jako stłoczenie późne (trzeciorzędowe).
Stłoczenie zębów – leczenie
Jak leczyć stłoczenie zębów? Metoda wdrożona przez ortodontę uzależniona jest od wieku pacjenta, który odwiedził gabinet ortodontyczny. Dużo łatwiej jest zapobiegać stłoczeniu zębów podczas wymiany uzębienia mlecznego na stałe. Stłoczenie zębów można jednak skutecznie wyeliminować również u dorosłych pacjentów.
Rekomendowane leczenie stłoczenia zębów jest zależne od długości łuku zębowego, którą trzeba najpierw ustalić (zmierzyć). Jeżeli deficyt miejsca wynosi:
- Do 5 mm – terapia może odbyć się bez ekstrakcji zęba. Konieczna jest jednak rozbudowa łuku zębowego przy pomocy aparatu ortodontycznego.
- Od 6 do 9 mm – sposób leczenia jest ustalany indywidualnie. Ortodonta bierze pod uwagę zarówno liczbę stłoczeń, jak i miejsce w łuku zębowym.
- Powyżej 10 mm – najczęściej nie obejdzie się bez ekstrakcji zęba. To, które zęby zostaną usunięte, ustala się na etapie opracowania ścieżki leczenia.
U części pacjentów stłoczenie zębów nie musi być jedyną wadą – współistnieć z nim mogą też inne nieprawidłowości zgryzu. Z tego względu leczenie może przebiegać inaczej. O szczegółach zawsze jednak decyduje ortodonta po przeprowadzeniu badań.
Jaki aparat ortodontyczny na stłoczone zęby?
Zdiagnozowanie u dorosłego pacjenta stłoczenia zębów oznacza konieczność rozbudowy łuku zębowego. Wówczas zastosowanie ma stały aparat ortodontyczny. Aparaty stałe w Krakowie w Ortolingwa to zarówno standardowe (metalowe) aparaty, jak i aparaty lingwalne zapewniające komfortowe leczenie (niezauważalne dla otoczenia).
W zależności od stopnia stłoczenia zębów terapia może odbywać się przy wykorzystaniu aparatu nakładowego typu Invisalign. Aparaty nakładkowe są wykonywane z transparentnego materiału indywidualnie dla każdego pacjenta, dzięki czemu są niemal niewidoczne i doskonale dopasowane.
U dzieci najczęściej wykorzystuje się aparaty ortodontyczne ruchome, które – podobnie jak aparaty nakładkowe – można zdejmować w dowolnym momencie.
Dlaczego należy leczyć stłoczenie zębów?
Stłoczenie zębów dolnych czy górnych to problem nie tylko natury estetycznej i psychologicznej. Stłoczone zęby skutkują różnymi dysfunkcjami i powikłaniami – to m.in.:
- Utrudniona higiena jamy ustnej. W rezultacie pacjenci, u których występują stłoczone zęby, często borykają się z próchnicą.
- Choroby dziąseł, np. recesje dziąsłowe. Stłoczone zęby mogą doprowadzić do odsłonięcia szyjek zębowych i powierzchni korzeni. Proces ten oznacza ból, a czasem krwawienie dziąseł.
- Zmiany w symetrii twarzy. Stłoczenie zębów dolnych ma odzwierciedlenie m.in. w wyglądzie ust.
- Powstawanie drobnych ran, np. na języku. Ma to związek z nieprawidłowym położeniem zębów, które mogą ranić ostrymi krawędziami.
- Paradontoza. Stłoczenie zębów może być przyczyną rozwoju chorób przyzębia, w tym właśnie paradontozy.
Obserwujesz stłoczenia zębów u siebie lub swojego dziecka? Nie czekaj – im szybciej zgłosisz się do gabinetu ortodontycznego, tym mniej inwazyjna może być terapia. Umów się na wizytę w Ortolingwa, aby odzyskać ładny uśmiech.